Przewodnik dla rodziców małych "nieśpioszków"
CZEŚĆ 6
Długie pobudki w nocy ("split nights") - przyczyny i rozwiązania
SPLIT NIGHTS - dłuższe przerwy we śnie nocnym bez płaczu (a wręcz z zadowoleniem maluszka)
Właśnie minęła 2:00 w nocy a Twoje dziecko wydaje się zadowolone i gotowe na nocne harce? Twoje próby przywrócenia snu obserwowane są przez maluszka szeroko otwartymi oczkami i - niekiedy - z uśmiechem na twarzy? Czym są spowodowane takie nocne pobudki, czy wymagają działań z Twojej strony czy trzeba je raczej przeczekać?
Czym jest zjawisko SPLIT NIGHT?
Split night (po polsku: "podzielona noc") oznacza noc z pobudką dłuższą niż 60 minut. W czasie tej pobudki maluszek pozostaje aktywny i wydaje się zupełnie niezainteresowany spaniem: uśmiecha się do rodziców, ćwiczy nowe umiejętności i jest chętny do zabawy.
Split nights mogą pojawiać się regularnie w pierwszym roku życia dziecka, ale nie powinny występować często. Jeśli Twój maluszek budzi się na dłuższe chwile kilka razy w tygodniu i to zjawisko nie przemija - koniecznie doczytaj ten wpis do końca: poznaj przyczyny takiej sytuacji i rozwiązania na nią!
Split night nie oznacza:
Jakie są przyczyny SPLIT NIGHT?
Główna przyczyna wiąże się z homeostatyczną presją snu, czyli ze zmęczeniem. Dłuższa pobudka w nocy na harce spowodowana jest ZBYT DUŻĄ ILOŚCIĄ SNU W CIĄGU DNIA i/lub ZBYT KRÓTKIM OSTATNIM CZASEM AKTYWNOŚCI przed snem nocnym:
W obydwu przypadkach dziecko budzi się drugiej części nocy (zazwyczaj po 1:00) i pozostaje aktywne – w tym czasie „dobudowuje” zmęczenie potrzebne, aby zasnąć ponownie i dospać noc do rana. Jak widzicie, w rozwiązaniu tego problemu z pewnością pomaga właściwy plan dnia.
ROZWIĄZANIA: lepsze dopasowanie planu dnia do aktualnych potrzeb maluszka, czuwanie nad czasem trwania drzemek, często oznaczające pomoc w wydłużaniu drzemek. O dobrych rozwiązaniach na drzemki pisałam w części 4 serii "Sekrety dobrego snu dziecka", a jeśli jest już na to pora – redukcja liczby drzemek (aby ostatnia - niepotrzebna już drzemka - nie uniemożliwiała zbudowanie właściwego zmęczenia przed snem nocnym).
Szczegółowe zalecane PLANY DNIA znajdziesz TUTAJ, ale sporo pomocnych informacji dostępnych jest także na ogólnodostępnych stronach - TUTAJ. :)
Kolejna przyczyna to PROBLEM Z DRZEMKAMI: krótkie drzemki to zbyt mało snu w ciągu dnia w stosunku do potrzeb dziecka i konieczność wprowadzenia WCZESNEJ PORY SNU NOCNEGO. W nocy z każdą mijającą godziną snu odczuwalne zmęczenie maleje. Jeżeli maluszek na noc zasypia dość wcześnie, około 18:00, to taka sytuacja może oznaczać pobudkę o 2:00-3:00 w nocy, po 8-9 godzinach snu, kiedy odczuwalne zmęczenie jest wyraźnie mniejsze i nie pomaga już w pozostawaniu we śnie.
ROZWIĄZANIA: czuwanie nad drzemkami, pomaganie dziecku w dobrym przesypianiu ich (zwłaszcza w przypadku maluszków, które nie ukończyły jeszcze 6.-7. miesiąca życia i biologicznie nie są jeszcze gotowe na samodzielne wydłużanie drzemek) oraz trzymanie się właściwych czasów aktywności, aby stopniowo przesuwać porę snu nocnego w stronę 19:00.
Jeżeli czasy aktywności Waszego maluszka są znacznie krótsze od zalecanych, które opisuję ogólnie TUTAJ - możecie pomóc mu zbudować właściwe zmęczenie korzystając z rozwiązań dostępnych TUTAJ.
Pozostałe przyczyny to POKONYWANIE KOLEJNYCH ETAPOW ROZWOJU: split nights często pojawiają się przez kilka nocy pod rząd, kiedy maluszek zdobywa ważne nowe umiejętności np. motoryczne, takie jak przekręcanie się z plecków na brzuszek i z powrotem, samodzielne siadanie, raczkowanie, wstawanie na nóżki.
Typowe okresy życia, w których dzieci doświadczają dłuższych pobudek w nocy to 4.mż, 8.-9.-10.mż, 12.-13.mż, 15.-18.mż oraz 24.mż. Dobra sytuacja powinna jednak dość szybko powracać, tzn. po 2-4 nocach.
ROZWIĄZANIA: jeżeli w nocy maluszek obudził się i dzielnie ćwiczy nową umiejętność, to dopóki jest spokojny, najlepiej jest powstrzymać się z interwencją i poczekać na rozwój sytuacji. Kiedy wreszcie u dziecka powróci gotowość na sen – trzeba pomóc mu zasnąć korzystając z jego „sennej strategii” (oczywiście, najlepiej zadziała po prostu samodzielny powrót do snu, jeśli maluszek faktycznie posiada już tę umiejętność). W ciągu dnia, w czasie aktywności, warto zapewniać dziecku jak najwięcej możliwości ćwiczenia nowej umiejętności. To, co "poćwiczone", staje się mniej atrakcyjne i przestaje wybudzać w nocy. Dzięki aktywności fizycznej maluszek buduje także właściwe zmęczenie przed dłuższym snem nocnym (aktywność fizyczna zwiększa produkcję adenozyny). Niemniej, split nights związane z rozwojem trzeba po prostu przeczekać.
O wyzwaniach rozwojowych wpływających na sen dzieci w różnych grupach wiekowych przeczytasz TUTAJ.
Pamiętaj, że nietypowa dłuższa pobudka dziecka w nocy zazwyczaj nie oznacza głodu - jak widzisz, kryją się za nią inne przyczyny. Zalecam więc w pierwszej kolejności obserwowanie sytuacji i unikanie dodatkowych karmień w nocy, które - niestety - dość szybko mogą zamienić się w nawyk i negatywnie oddziaływać na apetyt dziecka w ciągu dnia.
Noc nie jest również dobrym momentem na wprowadzanie zmian w "sennej strategii" dziecka, czyli na próby przywracania snu zupełnie nowym sposobem niż maluszek zasypia na noc czy na drzemki. Naukę samodzielnego zasypiania zaczynamy zawsze wieczorem, kiedy sen przychodzi najłatwiej! W nocy zdecydowanie lepiej jest odtwarzać znajome dziecku schematy i czynności, dzięki którym ma szansę szybciej powrócić do snu.
W kolejnej wiadomości, którą otrzymasz w ciągu 3 dni, przybliżę Ci temat POBUDEK TUŻ PO ZAŚNIĘCIU NA NOC i bezpłatnie udostępnię kluczowe rozwiązania na to "senne wyzwanie".
Materiały stanowią część Programu WYSPANA MAMA o nauce samodzielnego zasypiania u dzieci. To jedyny program, który jest dokładnie dopasowany do potrzeb dzieci w 3 różnych grupach wiekowych:
Proponowane przeze mnie rozwiązania poparte są współczesną wiedzą naukową oraz są zgodne z zasadami terapii snu - posiadam międzynarodową certyfikację, która uprawnia mnie do wspierania rodziców dzieci doświadczających problemów ze snem (moją wiedzę zweryfikowało grono międzynarodowych ekspertów). Dodatkowo, jestem absolwentką kursu o terapii poznawczo-behawioralnej bezsenności.
Proponowane rozwiązania odpowiadają także współczesnej wiedzy o psychologii rozwoju człowieka oraz o żywieniu dzieci. Moją wiedzę z psychologii dziecka poszerzałam na studiach na Uniwersytecie SWPS, posiadam także tytuł Specjalistki ds. dietetyki pediatrycznej.