Kochani Podwójni Rodzice, po pierwsze, gratuluję Wam Podwójnego Szczęścia. Po drugie, zapewniam, że - jako mama bliźniaków oraz ekspertka od snu dziecka - doskonale wiem, z jakimi wyzwaniami mierzycie się w sferze snu Waszych maluszków. Nie ukrywajmy, że w każdej innej sferze życia również! Mamie bliźniaków zawsze brakować będzie dodatkowej pary rąk lub oczu... Spokojnie, na pewno dacie radę! A z wiekiem opieka nad maluszkami staje się łatwiejsza - dzieci rosną i stają się coraz bardziej samodzielnie, a my - jako rodzice - znajdujemy skutecznie rozwiązania na każdą trudną sytuację.

Sen bliźniaków może być dużym wyzwaniem - potrzeby maluszków w zakresie snu są bardzo zbliżone, ale temperamenty i osobowości mogą być zupełnie inne! W przypadku bliźniaków zawsze jedno z dzieci radzi sobie troszkę lepiej ze snem, a dla drugiego sen stanowi większe wyzwanie. Te różnice dostrzegam w Programie WYSPANA MAMA dla rodziców bliźniaków i kieruję Waszymi działaniami w taki sposób, aby wspierały one zdrowy sen Waszych dzieci.

Poniżej dzielę się z Wami kluczowymi zaleceniami na dobry sen bliźniaków:

Notatki

Od pierwszych dni życia zapisujcie:

• pory karmień, w tym, ile czasu trwało karmienie i/lub ile mleka wypiło dziecko (w przypadku podawania mleka z butelki),
• pory zmian pieluszek (i ich zawartość)
• pory snu, czyli pory drzemek (od-do) oraz snu nocnego (od-do, w tym wszystkie nocne pobudki), warto notować sobie również, ile czasu każdy z maluszków zasypiał i jak to zasypianie wyglądało - jeśli udało się zasnąć w ciągu 10 minut, bez płaczu, przy godzinie zaśnięcia postawcie "+", a jeżeli było trudne - postawcie "-". W ten sposób poznacie najlepsze pory na sen dla każdego maluszka, a to bardzo cenna wiedza!

Zmęczenie może „zamazywać” zdarzenia w naszej pamięci, warto utrwalać je na papierze albo korzystając z wygodnych aplikacji na telefon. Wśród rodziców bliźniaków opowieści o dwukrotnym nakarmieniu w nocy tego samego dziecka nie są przesadzone! 

Synchronizacja planu dnia

Jedną z kluczowych kwestii pomagających rodzinom z bliźniakami dobrze funkcjonować jest synchronizacja dzieci.

Synchronizacja oznacza te same pory snu oraz karmień. Na szczęście potrzeby dzieci w tym samym wieku – zarówno w zakresie snu, jak i odżywiania – są bardzo zbliżone, wprowadzenie przewidywalnego planu dnia dla obydwu maluszków nie jest więc trudne. Pamiętajcie jednak, że nawet u bliźniaków monozygotycznych (czyli identycznych), te potrzeby nigdy nie będą w 100% takie same. Poniżej najważniejsze zalecenia pomagające utrzymywać kontrolę nad dobrym „podwójnym” planem dnia:

Zapewne zauważyliście, że jednemu z Waszych dzieci sen przychodzi łatwiej: zasypia szybciej i śpi dłużej – w nocy i podczas drzemek. Często taka sytuacja łączy się zarówno ze spokojniejszym temperamentem, jak i z większą potrzebą snu u dziecka. Na te dwie rzeczy nie mamy wpływu – są zapisane w genach! Aby utrzymać zsynchronizowany plan dnia konieczne jest wybudzanie takiego „większego śpioszka” około 30 minut od pobudki jego siostrzyczki/braciszka. Kolejny wspólny czas aktywności ustalcie w następujący sposób:

• Czas aktywności liczcie od pobudki pierwszego bliźniaka
• Zalecany czas aktywności wydłużcie o około 15 minut u dziecka, które obudziło się wcześniej i skróćcie u dziecka, które obudziło się później

Zalecane plany dnia wraz z porami karmień/posiłków dostępne są TUTAJ

W ten sposób pierwszy bliźniak będzie aktywny około 15 minut dłużej, co nie spowoduje przemęczenia; drugi będzie aktywny około 15 minut krócej, co nie przeszkodzi mu w zaśnięciu. Obydwoje dzieci odłożycie na sen o tej samej porze.

Wyraźnie trudniejszym momentem będzie czas redukowania liczby drzemek, czyli przejście z 3 na 2 drzemki w okolicy 7/8.mż, oraz przejście z 2 na 1 – zazwyczaj po 13/14. miesiącu życia. Uwaga: jeśli chodzi o ważne zmiany wokół snu dziecka, to zawsze bierzemy pod uwagę wiek korygowany (a w przypadku bliźniaków najczęściej ciąża kończy się wcześniej!).

Spodziewajcie się, że u jednego z dzieci – zazwyczaj u bliźniaka o mniejszej potrzebie snu – gotowość na to pojawi się wcześniej. Przez 2-3 tygodnie będziecie musieli funkcjonować na dwóch różnych planach dnia, aby jak najlepiej – tymczasowo – zaspakajać różne potrzeby w zakresie snu u każdego z maluszków. W takiej sytuacji najlepiej jest rozdzielić dzieci na czas drzemek, czyli zapewnić im sen w ciągu dnia w oddzielnych sypialniach.

Synchronizacja rytuałów przedsennych

Korzystajcie z mocy rytuału przedsennego od pierwszych dni życia. Rytuał to zestaw wyciszających czynności, które zawsze pojawiają się w tej samej kolejności w sypialni dzieci, tuż przed zasypianiem. Wieczorem rytuał składa się dodatkowo z pielęgnacji (zazwyczaj w łazience), przed drzemką - tylko z części w sypialni. Te powtarzalne czynności mogą obejmować: krótki masaż, założenie śpiworka, przytulanie z kołysanką w tle, pożegnanie ze światem itd. NA CZAS RYTUAŁU PRZEDSENNEGO zalecam korzystanie z kołysanki oraz z delikatnego światła lamki nocnej (koniecznie z żarówką o ciepłej barwie światła), a NA CZAS ZASYPIANIA - z różowego szumu oraz ciemności. Sytuacja na zasypianie i na sen powinna oznaczać maksymalny spokój, wręcz nudę, dlatego zalecam oddzielenie rytuału od momentu na zasypianie poprzez stworzenie takiej delikatnej różnicy w wyglądzie sypialni.

W przypadku bliźniaków warto dbać o to, aby przygotowania do snu wyglądały zawsze tak samo, również, jeżeli chodzi o kolejność kąpania dzieci. Zalecam, aby w pierwszej kolejności kąpać „większego śpioszka” – będzie gotowy na sen szybciej i lepiej poradzi sobie z zasypianiem - w łóżeczku lub na Waszych rękach (zależnie od rozwiązania na zasypianie, z jakiego korzystacie). Dzięki temu będziecie mogli poświęcić więcej uwagi siostrzyczce/braciszkowi z mniejszym „sennym potencjałem”.

Zalecane rytuały przedsenne znajdziecie w materiałach o wyciszających schematach wieczornych czynności dostępnych TUTAJ

 Synchronizacja nocnych karmień

Jako ekspertka od snu dziecka chcę Was uprzedzić, że „karmień na śpiocha” nie warto praktykować po 4-5. miesiącu życia maluszka, ponieważ mogą prowadzić do wyuczonego głodu, czyli sytuacji, w której w nocy dziecko nie odczuwa już potrzeby zaspokajania głodu po upływie określonego czasu od zaśnięcia, wciąż jednak budzi się na nocne karmienia o określonych porach - nawykowo. To dlatego, że cześć swojego zapotrzebowania energetycznego „nauczyło się” zaspokajać w nocy.

W przypadku bliźniaków, zwłaszcza karmionych piersią, niekiedy warto utrzymać karmienia przez sen nieco dłużej, aż do 7/8.mż. Oznacza to, że kiedy jeden bliźniak obudzi się na nocne karmienie, możecie o tej samej porze spróbować nakarmić przez sen braciszka/siostrzyczkę. Zaoszczędzi Wam to dodatkowej pobudki w nocy, kiedy liczy się każda godzina niezakłóconego snu! Niemniej, kiedy tylko zauważycie, że dziecko przestało być zainteresowane takim nocnym posiłkiem, od kolejnej nocy zaprzestańcie karmienia go przez sen i pozwólcie lepiej przespać noc.

Oczywiście, jeżeli jesteście już na etapie, w którym jedno z dzieci wyraźnie lepiej przesypia noc przesypiając bez pobudek pierwszą jej część (od zaśnięcia do 1:00 w nocy), nie musicie w ogóle wprowadzać „karmień na śpiocha”.

Osobne łóżeczka

Mimo że Wasze maluszki spędziły czas ciąży tak blisko siebie, jak tylko jeto to możliwe, i prawdopodobnie po przyjeździe ze szpitala do domu przez jakiś czas spały w jednym łóżeczku, zalecam, aby od 3-4.mż każdy bliźniak miał własne miejsce snu. Już w tym wieku można zauważyć różnice w zapotrzebowaniu na sen u każdego z maluszków. Bliźniaki to dwie niezależne osoby, o różnych temperamentach i różnych potrzebach. Zbyt długie odkładanie dzieci na sen do jednego łóżeczka będzie zaburzać ich sen.

Ważną kwestią jest również bezpieczeństwo dzieci - sen we wspólnym łóżeczku, kiedy u maluszków pojawiają się nowe umiejętności ruchowe, może być niebezpieczny!

Kolejną przyczyną odkładania bliźniaków na sen do osobnych łóżeczek po 3-4.mż jest "senna rewolucja", czyli ogromne zmiany we śnie dziecka zachodzące już po 12. tygodniu życia. Szczegółowo o tej zmianie opowiadam na moim kanale na Youtube - TUTAJ. W nowej strukturze snu jest jeszcze więcej snu płytkiego, a to oznacza większe ryzyko pobudki - śpiące obok siebie maluszki mogą więc wzajemnie zaburzać swój sen. 

Dodatkowo, zwróćcie uwagę, aby łóżeczka dzieci były od siebie odsunięte - miedzy nimi najlepiej jest ustawić źródło różowego szumu. Szum tłumić będzie niepożądane odgłosy, które mogłyby wybudzić każde z dzieci, stanowi także silne skojarzenie ze snem i wspiera go. Uważam, że w sypialni bliźniaków szum jest konieczny! W moim sklepie możecie zakupić profesjonalnie przygotowane nagranie różowego szumu - TUTAJ.

Na poniższych zdjęciach znajdziecie propozycje ustawienia łóżeczek oraz umiejscowienie źródła różowego szumu oznaczone żółtą gwiazdką:

to platforma edukacyjna dla rodziców, w ramach które otrzymacie dostęp do:

 bogatego zbioru materiałów o śnie dziecka i o nauce samodzielnego zasypiania przygotowanych przez Certyfikowaną Konsultantkę ds. Snu Dziecka i Terapeutkę Poznawczo-Behawioralną Bezsenności (CBT-I)   

 regularnych, cotygodniowych spotkań on-line i webinarów

 wsparcia i wymiany doświadczeń między rodzicami pragnącymi pomóc swoim dzieciom dobrze spać